انتخاب فلنج مناسب

فلنج ها جوشی قطعات فولادی می باشند که بین اقلام مختلف پایپینگی و تاسیساتی ارتباط برقرار می کنند. فلنج ها جوشی نوعی از اتصالات هستند که به راحی قابل باز و بسته شدن می باشند و این مزیت فوق العاده فلنج های جوشی می باشد که آن را از سایر اتصال دهنده ها متمایز ساخته است .

مزیت باز و بسته شدن راحت اتصالات فلنج دار

لوله و اتصالات، شیرآلات، لرزه گیرها و ... بعد از مدتی و با توجه به شرایط سیال جاری در لوله و اتصالات نیاز به تعمیر و تعویض پیدا می کنند . حال برای جدا کردن اقلام مذکور می بایست فکری اندیشید، آیا با جوشکاری شیرآلات به لوله ها می توان به راحتی آن را جدا کرد ؟ مسلما خیر .
فلنج های جوشی قطعاتی دیسکی شکل هستند که به واسطه پیچ و مهره به یکدیگر متصل می شوند و به واسطه اتصال به وسیله پیچ و مهره باز کردن آن ها نیز بسیار راحت تر می باشد .
حال برای انتخاب فلنج جوشی باید دقت نمود تا بهترین انتخاب خود را داشته باشید، مواردی که در انتخاب فلنج جوشی باید دقت شود به شرح زیر می باشد :

سایز فلنج جوشی 

سایز فلنج جوشی می بایست هم سایز با خط لوله فلزی اصلی باشد ، سعی نکنید که با تبدیل مانیسمان فلنج را با خط لوله فلزی هم سایز کنید و حتما فلنج جوشی خود را با لوله فلزی مطابقت دهید .سایز فلنج ها به دو صورت اینچی و میلی متری (DN) بیان می شود و تبدیل آن ها به یکدیگر به صورت زیر می باشد :

DN 15=1/2 inch / DN 20=3/4 inch / DN 25=1 inch / DN 32=1.1/4 inch / DN 40=1.1/2 inch / DN 50=2 inch / DN 65=2.1/2 inch / DN 80=3 inch / DN 100=4 inch / DN 125=5 inch 

از سایز 4 به بعد تبدیل سایز میلی متری به اینچی به صورتی محاسبه می شود که اگر سایز میلی متری را بر 25 تقسیم کنید به سایز اینچی خواهید رسید :

inch = DN/25

جنس آلیاژی فلنج جوشی 

جنس فلنج جوشی می بایست با جنس لوله و اتصالات متصل به آن یکسان باشد ، دلیل هم جنس بودن فلنج و لوله و اتصالات به علت جوشکاری و سهولت اتصال بین آن ها می باشد . به عنوان مثال اگر لوله مانیسمان از جنس کربن استیل (CARBON STEEL) و فلنج جوشی از جنس استنلس استیل (STAINLESS STEEL) باشد اتصالی بین لوله و فلنج نمی توان برقرار کرد زیرا با متفاوت بودن آلیاژ لوله و فلنج یکی از این اقلام نقطه جوش را به خود نمی پذیرد.

پایپینگ کلاس برای فلنج های جوشی ( RATING) 

فلنج های جوشی طبق استاندارد ASME B 16.5 کلاس بندی می شوند که مشخص کننده دما و فشار قابل تحمل برای فلنج جوشی می باشد . فلنج های کلاس بندی شده طبق استاندارد مذکور بر اساس کلاس 150، کلاس 300 ، کلاس 600 ، کلاس 900 و ...می باشند که هر چه کلاس بالاتر می رود حد تحمل فشاری و دمایی فلنج جوشی بالاتر می رود .
حال سوراخ کاری روی بدنه فلنج های جوشی نیز بر اساس سایز و کلاس کاری آن تغییر می کند. قطر سوراخ و مرکز سوراخ ها از مواردی هستند که ذکر شده است .
همانطور که مشاهده شد فلنج ها بر اساس کلاس بیان شده اند، حال فلنج های که بر اساس PN بیان می شود به چه صورت می باشند ؟
استاندارد DIN1092/1 مشخص کننده ابعاد و سایر مشخصات فلنج جوشی بر اساس فشار کاری PN می باشد ، از جمله فشارهایی که در این استاندارد بیان شده است می توان به فشارهای P10 , PN16 , PN 20 , PN40 اشاره کرد .

دلیل اهمیت شناختن درست فلنج براساس فشار کاری چیست؟

همانطور که بیان کردیم فلنج های جوشی برای اتصال می بایست در مقابل یکدیگر قرار بگیرند و سپس به واسطه پیچ و مهره به یکدیگر متصل می شوند . حال که دو فلنج هنگامی که مقابل یکدیگر قرار می گیرند باید سوراخ ها ( جای پیچ) مقابل یکدیگر باشند تا بتوان اتصال را برقرار کرد .

فلنج ها با توجه به سایز و فشار کاری که دارند جای پیچ منحصر به خود را دارا می باشند به عنوان مثال فلنج جوشی سایز 8اینچ با فشار کاری کلاس 300 دارای جای سوراخ های منحصر به فرد خود می باشد که با فلنج جوشی سایز 8 اینچ و فشار کاری کلاس 900 متفاوت می باشد لذا این فلنج های جوشی هیچگاه نمیتوانند روبروی یکدیگر قرار بگیرند و اتصالی بین آن ها رخ نمیدهد، البته که شاید بتوان برخی از جای پیچ ها را مقابل یکریگر قرار داد ولی از نظر استاندارد مهندسی چنین کاری اشتباه می باشد .
توجه: در برخی اس سایز هاو به ویژه سایز های پایین استاندارد جای سوراخ ها در فشار های متفاوت یکسان می باشد و می توان در یک سایز و در فشار های متفاوت چنین اتصالی را برقرار کرد .

چگونه می توان جای پیچ ها در فلنج جوشی را بررسی کرد؟

به عنوان مثال به استاندارد DIN 1092/1 رجوع خواهیم کرد و موارد مختلف فلنج جوشی را از این جدول بررسی خواهیم کرد .
جدول زیر مربوط به فلنج جوشی گلودار در سایز 8 اینچ می باشد:
ابتدا توضیح مختصری از فلنج جوشی گلودار: این نوع فلنج دارای گلویی ( NECK ) می باشد و به همراه اتصالات جوشی بنکن به کار می رود. از ویژگی های این نوع فلنج جوشی ، تحمل فشاری و نیروی بالای آن است. تغییر تدریجی ضخامت از نشیمنگاه فلنج تا لبه جوش شده آن به لوله توسط مخروط ، در شرایطی که در سیستم تحت تنش های خمشی متناوب باشد را دفع میکند .

حال پس از مختصری در مورد فلنج گلودار به سراغ جدول استاندارد و بررسی آن میرویم:

همانطور که مشاهده می کنید جدول استاندارد در دو ردیف آمده است و این جدول را با توجه به عکس شماتیک فلنج جوشی گلودار مشخص می شود .حال به بررسی جدول استاندارد فلنج جوشی می پردازیم :
NPS: سایز اسمی لوله می باشد ، دلیل وجود این آیتم در جدول استاندارد تطابق سایز فلنج جوشی با سایز لوله فلزی می باشد که بر اساس اینچ بیان می شود .
DN: سایز نامی بر اساس میلی متر می باشد که با سایز اسمی لوله ازتباط خواهد داشت . از سایز 4اینچ به بالا به صورت DN = NPS * 25 می باشد .
A: با توجه به شکل پشت تا پشت فلنج جوشی می باشد .
B: یکی از مهمترین پارامترهای قابل توجه در این استاندارد مربوط به آیتم B می شود که مشخص کننده جای پیچ ها می باشد. این آیتم نمایش دهنده این موضوع است که فاصله دو سوراخ از یکدیگر به چه مقدار می باشد .
G: نشان دهنده قطر سوراخ (جای پیچ ) می باشد که از این آیتم می توان قطر پیچ مورد نظر را انتخاب کرد .
K: نشان دهنده عمق جای سوراخ می باشد که از روی این آیتم میتوان طول پیچ مورد نظر را انتخاب کرد.
حال به بررسی جدول استاندارد فلنج جوشی در دو فشار متفاوت و در مورد آیتم فاصله بین دو سوراخ میپردازیم :

فلنج جوشی گلودار سایز 8 اینچ در فشار PN40

فلنج جوشی گلودار سایز 8 اینچ در فشار PN16

همانطور که مشاهده می کنید هر دو فلنج دارای سایزهای یکسان ولی در فشارهای متفاوت می باشند که فاصله بین دو سوراخ آن با یکدیگر متفاوت می باشند که زمانی که در مقابل یکدیگر قرار بگیرند مطمعنا اتصالی بین آن ها رخ نمیدهد و نمیتوان با پیچ و مهره به یکدیگر متصل کرد .

اتصال فلنج جوشی به سایر اقلام پایپینگی 

شیرآلات چدنی، لرزه گیرهای لاستیکی فلنجدار و ... به دو فلنج جوشی احتیاج دارند تا بتوانند داخل خط لوله کشی قرار بگیرند و لوله مانیسمان و همچنین اتصالات بنکن هم از این قائده مستثنا نیستند و برای ادامه روند لوله کشی احتیاج به فلنج خواهند داشت. حال می بایست به فشار شیرآلات چدنی و یا لرزه گیرهای لاستیکی فلنج دار دقت کرد و فلنج جوشی را متناسب با فشار کاری آن انتخاب کرد.
نکته مهم پایانی: در سایز 8 اینچ به طور استثنا فلنج های جوشی در دو دومدل 8 سوراخ و 12 سوراخ تولید می شود که می بایست در انتخاب فلنج در این سایز دقت نمود .
فلنج های جوشی ملسی ( MELESI) دارای همه انواع فلنج های جوشی می باشد که لیست قیمت آن در سایت پایپ کالا موجود می باشد .