لوله استنلس استیل چیست ؟

لوله ها برای انتقال سیالات از یک نقطه به نقطه دیگر مورد استفاده قرار میگیرند . آلیاژها و جنس های متفاوتی از لوله ها وجود دارد که با توجه به نوع سیال جاری در آن و نوع کاربری پروژه می بایست آلیاژ لوله مشخص گردد ، متداول ترین آلیاژهای لوله مورد استفاده صنعت و تاسیسات عبارتند از :
- لوله های کربن استیل (Carbon Steel Pipe)
- لوله های استنلس استیل (Stainless Steel Pipe)
- لوله های چدنی (Cast Iron Pipe)
- لوله های پلیمری و پلاستیکی
- لوله های مسی
- لوله های آلومینیومی
یکی از مهمترین علل انتخاب نوع آلیاژ لوله ، میزان خورندگی سیال می باشد . اگر سیال خورندگی بالایی داشته باشد و یا اینکه دارای دما و فشار بالایی باشد می ابیست از آلیاژی استفاده نمود که در مقابل خوردگی و تحمل دمایی و فشاری بالا مقاوم باشد .

لوله های فولادی استنلس استیل

لوله های فولادی با آلیاژهای ضد زنگ برای مقاومت در برابر خوردگی و اکسید شدن تولید گردیده است که نام آن ها لوله های استنلس استیل می باشد . لوله های استنلس استیل به دلیل وجود عنصر کروم (CR) در آلیاژ خود نسبت به تشکیل اکسید آهن که منجر به تولید گرد زنگ در لوله می شوددر مقابل زنگ زدگی مقاوم می باشد .
در اکثر پروژه ها و به دلیل وجود رطوبت و در حضور اکسیژن ، لوله های کربن استیل شروع به زنگ زدگی می کند که می تواند با عث خوردگی سطحی لوله ها شود ، ولی در لوله های استنلس استیل و به علت حضور عنصر کروم چنین اتفاقی نمی افتد و همواره لوله در مقابل زنگ زدگی محافظت می شود .

عنصر کروم چیست ؟

کرم واکنش فولادی را به عملیات حرارتی افزایش می دهد و همچنین عمق نفوذ سختی را زیاد می کند . بیشتر آلیاژهای دارای کروم شامل 0.5% تا 1.5% کرم هستند . فولاد زنگ نزن (Stainless Steel) کروم زیادی دارد در حدود 12-25% و اغلب با نیکل ترکیب می شوند و دارای مقاومت افزایش یافته نسبت به اکسیداسیون و خوردگی اسیدی و قلیایی می شود.
دیگر عنصر منحصر به فرد موجود در آلیاژ های لوله های استنلس استیل مربوط به حضور عناصر نیکل و مولیبدن می باشد که به بررسی این عناصر خواهیم پرداخت :

عنصر نیکل (NI) چیست ؟

نیکل ، استحکام و زبری و نیروی کششی را افزایش می دهد اما اثر کمی بر قابلیت سخت کاری دارد و در مقادیر 1-4% و در صورت امکان مقادیر بیشتر تا 35% افزوده می شود .
فولاد شامل نیکل معمولا مقاومت به ضربه بیشتری به خصوص در دمای پایین دارد . فولادهای زنگ نزن (Austenic Stainless Steel) دارای 8% نیکل و 18% کرم می باشد .

عنصر مولیبدنیم (MO) چیست ؟

مولیبدنیم به منظور افزایش سختی و استحکام در مقابل سایش اضافه می گردد . مولیبدنیم کمک می کند تا فولاد با نرم شدن در دمای بالا مقاومت کند و وسیله ای مهم در تضمین استحکام خزشی بالاست و معمولا به طور نسبی در مقادیر کم در دامنه 0.10-0.4% به کار می رود .

استانداردهای رایج لوله های استنلس استیل

یکی از استاندراد های رایج لوله های استنلس استیل طبق ASTM A312 می باشد که دارای چهار گرید بندی رایج می باشد که به شرح زیر است :

گرید های رایج استنلس استیل طبق استاندارد ASTM A 312 :

- گرید های استیل 304 و استیل 316 ، عمومی ترین دسته بندی های استیل ها مربوط به این نوع از استنلس استیل ها می باشد که تفاوت آنها در میزان عناصر نیکل و مولیبدنیم می باشد که از این رو استیل 316 رو در مقابل خوردگی بسیار مقاومتر کرده است ، توجه شود که قیمت نهایی لوله های استنلس استیل با گرید 316 بالاتر از لوله استنلس استیل با گرید 304 می باشد .
توجه شود که یکی از بزرگترین کاربردهای لوله های استنلس استیل برای مواردی با سیال های خورنده با میزان خوردگی بالا که حاوی کلراید می باشند ، هستند . آب دریا یکی از سیالاتی هست که میزان خوردگی موضعی بسیار بالایی دارد زیرا حاوی بسیار زیادی کلراید می باشد و از این رو می بایست از لوله های استنلس استیل با گرید 316 استفاده نمود .
- گرید 304L و 316L ، این دسته بندی ها مربوط به استنلس استیل کم کربن می باشد و میزان کربن آنها کمتر از حالت های بدون L می باشد که مناسب برای جوشکاری در محیط های خورنده و دمای جوشکاری بالای 450 درجه سانتی گراد می باشد .

موارد مصرف لوله های استنلس استیل

لوله های استنلس استیل موارد مصارف زیادی دارند و با توجه موارد گفته شده برای پروژه هایی می باشند ه میزان خوردگی سیال بالا می باشد و نیاز به عبور سیال بدون زنگار می باشد :
- پروژه های انتقال آب دریا
- پروژه صنایع غذایی
- پروژه صنایع بهداشتی
- پروژه آب شیرین کن
پایپ کالا به عنوان منتشر کننده موارد فنی و علمی محصولات تاسیساتی و صنعتی آماده همکاری در مورد لوله و اتصالات و همچنین شیرآلات استنلس استیل می باشد .