نتیجه ای یافت نشد.
لوله مانیسمان به لوله هایی گفته می شود که در فرآیند تولید آن از هیچ گونه درز جوشی استفاده نشده است و علت قیمت بالای لوله مانیسمان نداشتن درز جوش در فرآیند تولید آن می باشد، زیرا باعث بالا رفتن استحکام فشاری و دمایی آن می شود.
همواره نقاطی که جوشکاری می شوند جزو عیوب لوله به شمار می آیند زیرا مهارت های جوشکاری و آلیاژی که دارد استحکام پایین تری نسبت به آلیاژ لوله مانیسمان دارد. نحوه ساخت و اطلاعات فنی لوله مانیسمان را قبلا توضیح داده ایم .
در این مقاله سعی بر آن داریم که استانداردهای آلیاژی و ابعادی لوله مانیسمان را مورد بررسی قرار دهیم تا به راحتی بتوانید لوله مانیسمان مورد نظر خود را انتخاب کنید.
لوله مانیسمان مورد بحث در این مقاله ، لوله مانیسمان کربن استیل می باشد که فلز پایه آن ها عنصر آهن می باشد و درصد کمی کربن و ... به عنوان آلیژ به آن افزوده می گردد.
استاندارد های آلیاژی لوله مانیسمان کربن استیل طبق ASTM A106 , ASTM A53 , API 5L می باشد. لوله های مانیسمان وارداتی به ایران هر سه استاندارد های ذکر شده را دارا می باشد، بصورتی که اگر لوله مانیسمانی که به تازگی وارد کشور شده و اثرات محیطی مانند باران و رطوبت روی آن تاثیر نگذاشته و حک آن خوانا باشد، می توان روی بدنه آن هرسه استاندارد ASTM A105 , ASTM A53 , API 5L رو مشاهده کرد.
حال هر کدام از این استانداردها چه چیزی را بیان می کنند ؟ مسلم است که استاندارد ها ذکر شده بیانگر آلیاژ های استفاده شده در لوله مانیسمان می باشند که منظور از آلیاژ، درصد عناصری که به عنوان مکمل آهن در ساخت لوله مانیسمان استفاده شده اند می باشد .
|
Carbon |
Manganese |
Phosphorus |
Sulfur |
Copper |
Nickel |
Chrome |
Molybdenum |
Vanadium |
Titanium |
|
ASTM A53
GradeB
|
0.3 |
1.2 |
0.05 |
0.045 |
0.4 |
0.4 |
0.4 |
0.15 |
0.08 |
- |
- |
ASTM A106
GradeB
|
max 0.3 |
0.29-1.06 |
max 0.035 |
max 0.035 |
max 0.4 |
max 0.4 |
max 0.4 |
max 0.15 |
max 0.08 |
- |
- |
API 5L GradeB |
max 0.28 |
max 1.20 |
max 0.03 |
max 0.03 |
- |
- |
- |
- |
max c,d |
max c,d |
max d |
c. unless otherwise agreed NB+V≤0.06% |
|||||||||||
d. Nb+V+TI≤0.15% |
پس هنگامی که صحبت از آلیاژ لوله مانیسمان کربن استیل شد هر سه استاندارد ذکر شده جوابگو پروژه شما می باشد زیرا هر سه استاندارد ASTM A106 , ASTM A53 , API 5L مکمل یکدیگر می باشند و همچنین یکدیگر را پوشش می دهند .
بعد از بررسی کردن استاندارد آلیاژی لوله مانیسمان نوبت به بررسی استاندارد ابعادی لوله مانیسمان می رسد . به طور واضح بگوییم که برای انتخاب سایز و ضخامت و وزن و ... باید از استاندارد ابعادی استفاده کنیم .
قبل از بررسی استاندارد ابعادی لوله مانیسمان می بایست با چند واژه زیر آشنا شویم :
1- برای بیان سایز لوله مانیسمان از (NPS (NOMINAL PIPE SIZE استفاده می کنیم که سایزهای متداول لوله ها عبارت است از :
½ , ¾ , 1 , 1.1/4 , 1.1/2 , 2 , 2.1/2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 8 , 10 , 12 , 14 , 16 , … اینچ
2- بیان قطر لوله مانیسمان :
NPS یک لوله لزوما با قطر آن برابر نمی باشد و با توجه به استاندارد ابعادی لوله مانیسمان می توان از روی NPS به قطر خارجی لوله دست پیدا کرد. البته به این مورد توجه شود که زبان اصلی بیان سایز لوله مانیسمان NPS می باشد و از روی این عدد می توان به قطر خارجی آن دست پیدا کرد .
OD (MM)(inch) |
NPS |
0/840 |
1/2 |
1/050 |
3/4 |
1/315 |
1 |
1/900 |
1.1/2 |
2/375 |
2 |
3/5 |
3 |
4/5 |
4 |
6/625 |
6 |
8/625 |
8 |
10/750 |
10 |
12/750 |
12 |
14 |
14 |
16 |
16 |
18 |
18 |
20 |
20 |
24 |
24 |
همچنین می توان با دانستن قطر خارجی و ضخامت لوله طبق فرمول زیر به قطر داخلی لوله نیز دست پیدا کرد:
قطر داخلی لوله = قطر خارجی لوله – 2*ضخامت
3- برای بیان ضخامت لوله مانیسمان از عبارت SCEDULE به اختصار ( SCH ) استفاده می شود که با توجه به جدول استاندارد ابعادی لوله مانیسمان دارای ضخامت خاص خود می باشد. اسکجوئِل های متداول در صنعت و تاسیسات به صورتSCH20 , SCH40 , SCH80 , SCH STD و ... می باشد که با توجه NPS لوله مانیسمان دارای ضخامت جدولی خود می باشد .توجه داشته باشید که در اصطلاح فارسی بجای SCH از واژه " رده " استفاده می شود .
حال با دانستن تعاریف فوق می توان استاندارد ابعادی لوله مانیسمان را معرفی کرد و از آن استفاده کرد .
استاندارد ASME B36.10 مشخص کننده ابعاد و اندازه لوله مانیسمان می باشد، نمونه ایی از جدول استاندارد لوله مانیسمان به شکل زیر می باشد :
سایزهای ½ تا 2 اینچ
NPS |
1/2 |
3/4 |
1 |
1.1/4 |
1.1/2 |
2 |
OD (MM) |
21.3 |
26.7 |
33.4 |
42.2 |
48.3 |
60.3 |
|
Wall Thickness |
|||||
Sch 10 |
2.11 |
2.11 |
2.77 |
2.77 |
2.77 |
2.77 |
Sch 30 |
2.41 |
2.41 |
2.90 |
2.97 |
3.18 |
3.18 |
Sch 40 |
2.77 |
2.87 |
3.38 |
3.56 |
3.68 |
3.91 |
Sch 80 |
3.73 |
3.91 |
4.55 |
4.85 |
5.08 |
5.54 |
XXS |
7.47 |
7.82 |
9.09 |
9.70 |
10.15 |
11.07 |
Sch 160 |
4.78 |
5.56 |
6.35 |
6.35 |
7.14 |
8.74 |
سایزهای 2.1/2 تا 5 اینچ
NPS |
2.1/2 |
3 |
3.1/2 |
4 |
5 |
OD (MM) |
73 |
88.9 |
101.6 |
114.3 |
141.3 |
|
Wall Thickness |
||||
Sch 10 |
3.05 |
3.05 |
3.05 |
3.05 |
3.40 |
Sch 30 |
4.78 |
4.78 |
4.78 |
4.78 |
... |
Sch 40 |
5.16 |
5.49 |
5.74 |
6.02 |
6.55 |
Sch 80 |
7.01 |
7.62 |
8.08 |
8.56 |
9.53 |
XXS |
14.02 |
15.24 |
... |
17.12 |
19.05 |
Sch 160 |
9.53 |
11.13 |
... |
13.49 |
15.88 |
سایز های 6 تا 14 اینچ
NPS |
6 |
8 |
10 |
12 |
14 |
OD (MM) |
168.3 |
219 |
273 |
323.9 |
355.6 |
|
Wall Thickness |
||||
Sch 10 |
3.40 |
3.76 |
4.19 |
4.57 |
6.35 |
Sch 20 |
... |
6.35 |
6.35 |
6.35 |
7.92 |
Sch 30 |
... |
7.04 |
7.80 |
8.38 |
9.53 |
STD |
7.11 |
8.18 |
9.27 |
9.53 |
9.53 |
Sch 40 |
7.11 |
8.18 |
9.27 |
10.31 |
11.13 |
Sch 80 |
10.97 |
12.70 |
15.09 |
17.48 |
19.05 |
XXS |
21.95 |
22.23 |
25.40 |
25.40 |
... |
Sch 160 |
18.26 |
23.01 |
28.58 |
33.32 |
35.71 |
توجه شود که از سایز 12 اینچ به بالا ضخامت های رده STD و 40 با یکدیگر متفاوت می باشد .
سایزهای 16 تا 24 اینچ :
NPS |
16 |
18 |
20 |
22 |
24 |
OD (MM) |
406.04 |
457.2 |
508 |
558.8 |
609.6 |
|
Wall Thickness |
||||
Sch 10 |
6.35 |
6.35 |
6.35 |
6.35 |
6.35 |
Sch 20 |
7.92 |
7.92 |
9.53 |
9.53 |
9.53 |
Sch 30 |
9.53 |
11.13 |
12.70 |
12.70 |
14.27 |
STD |
9.53 |
9.53 |
9.53 |
9.53 |
9.53 |
Sch 40 |
12.70 |
14.27 |
15.09 |
... |
17.48 |
XS |
12.70 |
12.70 |
12.70 |
12.70 |
12.70 |
Sch 80 |
21.44 |
23.83 |
26.19 |
28.58 |
30.96 |
XXS |
... |
... |
... |
... |
... |
Sch 160 |
40.49 |
45.24 |
50.01 |
53.98 |
59.54 |